همان‌طور که قبلا نیز گفته شد در چه منابع حمایتی از خانواده‌ی دارای کودکی مبتلا به طیف اتیسم بیشتر شود از فشارهای روانی تحمیل شده بر خانواده کاسته خواهد شد. خانواده باید به این نکته توجه داشته باشد که تا زمانی که شیوه‌ی کناره‌گیری اجتماعی و ایزوله کردن خود و کودک را در پیش گرفته‌اند به سختی به منابع حمایتی دست خواهند یافت. آنها باید از درون احساس راحتی، آزادی، اطمینان و اعتماد به نفس نمایند. داشتن این ویژگی باعث خواهد شد تا منابع حمایتی را سریع تر جلب کنند. در ادامه چند روش مقابله با استرس در خانواده کودک اوتیسم را به شما خواهیم گفت.
پذیرش کودک
خانواده باید کودک را با مجموع ناهنجاری‌ها و مشکلاتش بپذیرد. زمانی که خانواده تفاوت کودک را با سایر همسالانش بپذیرند. با اعتماد و اطمینان پا به عرصه‌ی اجتماع و رابطه با دیگران خواهند گذاشت. به جست و جوی سایر منابع حمایتی خواهند رفت. به دنبال کسب اطلاعات و آموزش‌های لازم خواهند رفت و نیز رفتار آنها با کودک منطبق بر نیازها و محدودیت‌های او خواهد بود.
در عبارات کوتاه با او صحبت خواهد کرد. در فعالیت‌های ساده مشارکت‌اش خواهند داد و او را ترغیب به بازی خواهند کرد تا نیازهایش را مطرح کند.
پیوستن به جمع خانواده‌های دارای کودک مبتلا به طیف اتیسم
زمانی که برای یک کودک تشخیص اختلال طیف اتیسم داده می‌شود، والدین خود را بسیار درمانده می‌بینند و از خود می‌پرسند که:
- آیا ممکن است خانواده‌های دیگری مشکل آنها را داشته باشند؟
- آنها چگونه در مورد این مشکل فکر میکنند؟
- به چه حمایت‌هایی دست یافتند؟
- چه مشکلاتی سر زندگی آنها تحمیل شده است؟
- چگونه با فشار روانی ناشی از مشکل کودک کنار آمده‌اند؟
در بسیاری از کشورهای دنیا خانواده‌های دارای کودک مبتلا به طیف اتیسم تشکیل گروه‌هایی را داده‌اند که برای یکدیگر منبع حمایتی هستند. این یکی از چند روش مقابله با استرس در خانواده کودک اوتیسم است.
این گروه‌ها بسیار ارزشمند بوده و به دلیل دادن حمایت‌های عاطفی و حتی مالی به یکدیگر، نقش مؤثری را در کاهش فشارهای روانی بر خانواده داشته‌اند. تحقیقات بسیاری نشان می‌دهند که بسیاری از والدین کودکان مبتلا به طیف اتیسم اظهار داشته‌اند که بیشترین حمایت‌ها را از این گروه‌ها دریافت نموده‌اند تا سایر منابع وابسته به سیستم‌ها.
آنها وقتی مشاهده میکنند که خانواده‌های دیگری نیز وجود دارند که شرایطی مشابه آنها دارند اما با قدرت،خود باوری، اتکای به خویشتن و با رعایت اصل حرمت به خود و داشتن رو شناختی مثبت بر فشارهای روانی خود مقابله کرده‌اند، به جست و جو و کشف و ویژگی‌های با ارزش و یا تقویت آن در درون خانواده می‌پردازند.
این گروه‌ها گاهی می‌توانند برنامه‌های متنوع و متعددی در زمینه‌ی مسائل آموزشی، مشاوره‌ای و اوقات فراغت داشته باشند.
کسب آموزش‌های لازم
خانواده‌ای که یک کودک مبتلا به طیف اتیسم دارد باید هر از چند گاهی به دنبال کسب دانش لازم در مورد مشکل کودک باشد. هر چه آگاهی و دانش خانواده‌ها در مورد مشکل کودکشان بیشتر شود از فشار روانی وارده بر آنها کاسته خواهد شد.
بسیاری از فشارهای روانی ناشی از وجود کودک مبتلا به طیف اتیسم به دلیل ابهام، ناشناختگی و پیچیدگی اختلال می‌باشد. حتی بهتر است سایر خواهران و برادران کودک به فراخور در کشان از مشکل اطلاع داشته باشند. در آن صورت مواجه‌ی آنها با کودک آرام‌تر، اطمینان بخش‌تر و به دور از اضطراب و آشفتگی خواهد بود. این مورد هم یکی از چند روش مقابله با استرس در خانواده کودک اوتیسم است.
ایجاد رابطه‌ی مفید و موثر با جامعه و بستگان
اعضای خانواده کودک باید بیاموزند تا با نهایت اعتماد، باور و احترام به خود، با جامعه پیرامون و بستگان ارتباط برقرار نمایند. آنها باید با دوستان و نزدیکان خود مشکل را به طور شفاف مطرح کنند. در مورد این بیماری به آنها توضیح لازم را بدهند. آنها وقتی که مورد اعتماد قرار گرفتند از هیچ حمایتی دریغ نخواهند کرد.
خانواده باید در نهایت صداقت، سادگی و بی شائبگی حمایت‌های آنها را بپذیرند. آنها نباید از بیان خواسته‌هایشان ترسی داشته باشند. دیگران اگر شما را مردد و بدبین ببینند، نمی‌فهمند شما به چه کمکی نیاز دارید. اما اگر اعتماد، صاداقت و صمیمیت شما را ببینند به زودی خواهند فهمید چگونه به شما حمایت‌های لازم را بدهند.
برخی کمک‌ها نظیر مراقبت از کودک برای ساعاتی در هفته، خرید کردن، تمیز کردن خانه، انجام امور بیرون از منزل، پختن غذا و انجام برخی از کارهای درمانی کودک و همراهی و همدلی با خانواده، نمونه‌ای از حمایت‌های دوستان و بستگان می‌تواند باشد. هر چه خانواده‌ی کودک از طرف دوستان، آشنایان و بستگان، دلگرمی، پذیرش و احترام دریافت نمایند، از میزان فشار روانی آنها کاسته خواهد شد.
خانواده‌ی کودک به میزان زیاد باید خود آغازگر این رابطه باشند. البته باید در نظر داشت که ممکن است بستگانی باشند که نگاه شناختی مبتنی به کودک و خانواده‌ی او نداشته باشند.
وجود یک کودک دارای اختلال را وضعیت بدی برای فامیل تلقی میکنند و خانواده و کودک را ممکن است طرد نمایند. در برخورد با این بستگان باید آرام و خونسرد بود.
در کنار هم بودن اعضای خانواده
والدین باید سعی کنند از هر فرصتی برای به سر بردن با همدیگر و اطمینان بخشیدن به هم و انجام گفت و گوهای لذت‌بخش استفاده کنند. باید بدانند که خواهر یا برادر کودک مبتلا به طیف اتیسم نیاز به توجه و حمایت، قدردانی و احترام دارند.
از آنها به خاطر کمک و حمایتی که میکنند تشکر و قدردانی کنید. باید بدانید که آنها نیز مشکلات خاص خود را دارند. سعی کنید از هر فرصتی برای جان دادن و طراوت بخشیدن به رابطه‌ی خودتان استفاده کنید. وقت‌هایی برای فراغت و تفریح با یکدیگر اختصاص دهید. زمان‌هایی مانند وقتی که کودک در مدرسه است یا در خواب به سر می‌برد یا در نزد بنگان شما می‌باشد، فرصت‌های خوبی برای با هم بودن است. نباید به دلیل اینکه زمان‌های عدم حضور کودک، آرامش و لذت را به یکدیگر می‌دهید احساس گناه بکنید.
دوست داشتن کودک
سعی کنید کودک را دوست داشته باشید و به او محبت کنید. نه به روشی که از داشتن شرایط مستقل او را دور کنید. سعی کنید برای رسیدگی به کودک تقسیم مسئولیت و دقت کنید. هر کدام از اعضای خانواده باید از دوست داشتن و رسیدگی به کودک به جای احساس ضعف و پریشانی احساس غرور و لذت بکند.
داشتن باورهای معنوی یا مذهبی
بسیاری از تحقیقات نشان داده اند که مذهب یک استراتژی انطباقی مهم و با ارزش در مواجهه با فشارهای روانی است. اتکا به ایمان، باور دینی و کسب قدرت و قوت قلبی از منابع معنوی در مواجهه با مشکل، توان روحی خانواده را افزایش می‌دهد. ضمن اینکه داشتن این باور ها به پذیرش تمام و کمال کودک از طرف خانواده، کمک مؤثری میکنند. این مورد هم یکی از چند روش مقابله با استرس در خانواده کودک اوتیسم است.
به اختصاص وقت به تقویت رابطه‌ی همسری
والدین یک کودک مبتطلا به طیف اتیسم گاهی آنچنان غرق در سرویسدهی به کودک و یا در گیر اشتغالات ذهنی مربوط به کودک هستند که از توجه به یکدیگر غافل می‌شوند و یا اگر فرصتی برای با هم بودن پیدا کنند، باز در مورد کودک به صحبت خواهند نشست.
آنها هرگز نباید اجازه دهند عشق، صمیمیت، مهربانی، محبت و فداکاری در میان‌شان رنگ ببازد. آنها بیشتر از همسران دیگر به عشق و محبت نسبت به یکدیگر نیاز دارند.
همیشه باید زمان هایی را برای در کنار هم بودن و گفت و گو کردن در نظر بگیرند. باید سعی کنند رویکردشان را در مورد مشکل کودک به هم نزدیک کنند. وحدت در دیدگاه‌ها و رفتارهای‌شان در مورد کودک و سایر اعضای خانواده به همه‌ی آنها اطمینان قلبی و آرامش خواهد داد.
فراموش نکنید که همه‌ی ما گاهی نیاز به خلوت کردن با خود داریم. اگر فردی از اعضای خانواده در خلوت با خودش به سر می‌برد مزاحم او نشوید و یا از او توضیح نخواهید. خلوت هر انسان با خود و خدایش به او آرامش می دهد.
امیدوارم نکاتی که در مورد روش مقابله با استرس در خانواده کودک اوتیسم گفته شد، برای شما گفته شد، مفید بوده باشد.
ما رو در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید
اینستاگرام ما
گروه توانبخشی-آموزشی محیا
